Dóminíska lýðveldið

Landafræði

Dóminíska lýðveldið er ríkt af fjöllum og skógum. Landið er tveir þriðju hlutar eyjunnar Hispaniola. Vestur þriðjungurinn er staðsettur á Haítí. Fjórir fjallgarðar skera í gegnum landið frá austri til vesturs og á milli fjallanna eru frjóir dalir og sléttlendi. Helsti fjallgarður landsins, Cordillera Central skiptir landinu í tvennt og dalirnir sem liggja milli Cordillera Central og norðurfjallgarðs landsins eru sérstaklega þekktir fyrir frjósemi sína.

Loftslagið í landinu er suðrænt sem þýðir að það er heitt og rakt. Vandamál við að hverfa gróðurmold, skógareyðingu og vatnsveitur eru meðal umhverfisvandamála landsins. Landið er líka á miðju svæði sem er mjög viðkvæmt fyrir fellibyljum, sérstaklega á tímabilinu júní til október.

Saga

Áður en eyjan Hispaniola var nýlenda af Kristófer Kólumbus (sendur af Spáni) árið 1492, bjó um hálf milljón Arawak-mælandi Taino-manna á eyjunni. Frumbyggjum var fljótt útrýmt með hernaði, nauðungarvinnu og innleiðingu evrópskra sjúkdóma. Árið 1697 afhenti Spánn Frakklandi vesturhluta eyjarinnar, sem síðar varð Haítí.

Árið 1821 gerði hið þá sjálfstæða Haítí innrás í austurhluta Hispaniola og yfirráð Spánverja var afnumin. Heimamenn í austri sögðu sig frá Haítí árið 1844 og stofnuðu Dóminíska lýðveldið. Bandaríkin lögðu Dóminíska lýðveldið undir sig árið 1916. Árið 1924 komst Rafael Trujillo hershöfðingi til valda, með stuðningi Bandaríkjanna. Trujillo kom á miskunnarlausu einræði þar til hann var myrtur árið 1961, einnig með stuðningi Bandaríkjanna.

Í febrúar 1963 var fyrsti lýðræðislegi forseti landsins kjörinn, en vinstriforseti var steypt af stóli í september sama ár. Árið 1965 réðust Bandaríkin aftur inn. Bandarísku hermennirnir fóru úr landi þegar Joaquin Belaguer varð forseti árið 1966. Belaguer-stjórnin bældi mannréttindi og ofsótti og drap stjórnarandstöðuna. Undir lok áttunda áratugarins tók landið mikilvæg skref í átt að lýðræðislegri ríkisstjórn og vald hersins minnkaði.

Samfélag og pólitík

Í dag er Dóminíska lýðveldið lýðræðisríki með aðskilnað valds milli framkvæmdavalds, löggjafarvalds og dómsvalds. Forsetinn hefur mikið vald og er bæði þjóðhöfðingi og ríkisstjórnarleiðtogi. Hann skipar ríkisstjórnina, innleiðir lög sem þingið hefur samþykkt og er æðsti yfirmaður hersins. Forseti og varaforseti eru kosnir samtímis, til fjögurra ára í senn. Það eru engin takmörk fyrir því hversu mörg kjörtímabil forseti getur setið.

Landið glímir við spillingu og veikt traust til yfirvalda. Dóminíska lýðveldið er orðið miðstöð eiturlyfjasmygls frá Suður-Ameríku til Bandaríkjanna, sem aftur hefur leitt til vandamála eins og mansals, ofbeldis og skipulagðrar glæpastarfsemi.

Samskipti við nágrannaríkið Haítí eru stirð og nokkrir innflytjendur frá Haítí verða fyrir mismunun og misnotkun í Dóminíska lýðveldinu. Nokkur hundruð þúsund Haítíbúar fæddust í Dóminíska lýðveldinu en eru í raun ríkisfangslausir. Margir þeirra búa við þrællíkar aðstæður í sykurframleiðslu landsins. SÞ og nokkur mannréttindasamtök hafa gagnrýnt meðferð landsins á haítískum borgurum í landinu.

Efnahagur og viðskipti

Dóminíska lýðveldið er meðal fátækustu landa Karíbahafsins. Mikið atvinnuleysi er og brottflutningur vinnuafls er mikill. Nokkrir Dóminískar sem vinna erlendis senda peninga til fjölskyldu í heimalandi sínu. Áður fyrr vann flestir landsmenn við landbúnað en í dag hefur þjónustugeirinn tekið við sem stærsti vinnuveitandinn.

Bandaríkin eru mikilvægasta viðskiptaland landsins. Mikilvægustu útflutningsvörur hafa lengi verið sykur, tóbak, kaffi og kakó. Áður fyrr voru miklar tekjur af þessum vörum, en veikir markaðir og lækkandi sykurverð hafa veikt efnahag landsins eftir 1980 og landbúnaðarframleiðsla hefur misst mikið af mikilvægi sínu. Ferðaþjónustan er í miklum vexti og er í dag orðin mikilvæg tekjulind fyrir landið.