Fáni
Helstu tölur og staðreyndir
Höfuðborg: | Dhaka |
Þjóðernishópar: | Bangladessar 98%, aðrir 2% (2011) |
Túngumál: | Bengalska |
Trúarbrögð: | íslam 89,1 %, hindúismi 10 %, aðrir 0,9% (2013) |
Íbuafjöldi: | 172 954 319 (2023) |
Stjórnarform: | Þingræði |
Svæði: | 148 460 Km2 |
Verg landsframleiðsla á hvern íbúa: | 7 395 PPP$ |
Þjóðdagur: | 26. mars |
Landafræði
Bangladess er frjósamt land einkum vegna óshólmanna við fljótin Brahmaputra og Ganges. Vegna monsúnregnsins eru mikil flóð á sumrin sem hafa skapað stór vandamál í landinu undanfarin tíu ár. Þeir fátækustu verða verst úti þar sem þeir eru búsettir á óshólmasvæðinu, en árið 1991 létu 100.000 manns lífið vegna flóða. Talið er að tengsl séu á milli flóðanna og skógareyðingar í nágrannalöndunum Nepal og Bútan. Þrátt fyrir allt þetta vatn er vöntun á drykkjarvatni. Boraðir hafa verið brunnar til að veita vatni úr í staðinn fyrir óhreina vatnið á yfirborðinu, en undanfarin ár hefur það sýnt sig að brunnvatnið er oft mengað vegna steinefna sem innihalda arsenik.
Saga
Indland var gert að breskri nýlendu árið 1947 og var landinu þá skipt í tvo hluta. Svæðið þar sem múslímar voru í meirihluta varð Pakistan á meðan hindúar fengu Indland. Bangladess varð hluti af Pakistan en átti lítið sameiginlegt með hinum hluta landsins. Meðal annars var móðurmál 98 prósent þjóðarinnar bengali. Þegar urdu var gert að opinberu tungumáli í Pakistan brutust út uppþot í svokölluðu Austur-Pakistan. Héraðið krafðist síðan sjálfstæðis frá svonefndu Vestur-Pakistan í mars árið 1971 og eftir blóðugt en stutt stríð, þar sem Indland tók afstöðu með Bangladess, fékk landið sjálfstæði. Stutt saga landsins hefur einkennst af valdaránum og morðum á sitjandi stjórnarherrum.
Vistfræðileg fótspor
0,5
jarðarkúlur Bangladess
Ef hver einasta manneskja á jörðinni ætti að hafa sömu neyslu og meðalmannfjöldi í Bangladess, þá þyrftum við 0,5 jarðar.
Vistfræðileg fótsporSamfélag og stjórnmál
Árið 1991 voru fyrstu lýðræðislegu kosningarnar haldnar. Stöðug átök voru á milli stærsta stjórnmálaflokks landsins Bangladesh Nationalist Party (BNP) og Awami League (AL). Hugmyndafræðilegur mismunur milli flokkanna tveggja er lítill og stjórnaðist valdabaráttan að mestu leyti af persónulegum ástæðum. Dráp, hótanir og ofbeldi vegna stjórnmálaskoðana tíðkast víða. Það sama gildir um spillingu: landið er í dag eitt spilltasta land heims samkvæmt lista Transparency International. Skortur á öryggi og geðþóttaákvarðanir yfirvalda gera hversdaginn óöruggan fyrir hina fátæku bengölsku borgara. Margir upplifa einnig lögregluna sem ógnun við persónulegt öryggi.
Lífskjör
Gögn vantar
Bangladess er númer af löndum á lífskjaralista SÞ (HDI) yfir mannlega þróun.
HDI - Lífskjaralisti SþHagkerfi og viðskipti
Bangladess er eitt af fátækustu ríkjum heims. Um það bil 2/3 hlutar landsins eru ræktað land og á um 80 prósentum þess eru ræktuð hrísgrjón. Júta og te hafa í gegnum tíðina verið meðal mikilvægustu útflutningsvaranna, en minnkandi eftirspurn og verðlækkun á heimsmarkaði leiðir til stöðugt lægri innkomu. Aðrar mikilvægar útflutningsvörur eru föt, te, leður og sjávarfang. Um það bil 2/3 íbúanna vinna við landbúnað en fáir aðilar eiga þær jarðir sem í boði eru. Kröftug flóð undanfarin tíu ár hafa aukið enn frekar á ójafnrétti á eignarhaldi en smábændur hafa neyðst til að selja jarðir sínar eftir síendurtekinn uppskerubrest. Jafnvel þó að landsframleiðsla aukist jafnt og þétt hefur ekki dregið verulega úr fátækt. Þvert á móti hefur bilið á milli ríkra og fátækra aukist. Jafnvel þó að þjóðin hafi verið svo til sjálfbær um mat eru enn um það bil 35 prósent íbúanna vannærðir.
Tölfræði
Á þessari síðu er gildi fyrir landið Bangladess fyrir allar mælistikur (frá því ári sem síðast barst). Þú getur auðveldlega borið þessi gildi saman við gildi frá öðru ríki. Sjá vísir
Atvinna
Atvinnuleysi
Hlutfall þeirra sem geta unnið en hafa ekki vinnu.
0,5
af hverjum 10 sem geta unnið eru atvinnulausir Bangladess
Fátækt
Verg landsframleiðsla (VLF) á mann
Hér hefur landsframleiðslu verið skipt jafnt milli íbúa landanna og leiðrétt fyrir kaupmætti
7 395
VLF á hvern íbúa, sett fram í PPP-dollurum Bangladess
Lífskjör
Gögn vantar
Bangladess er númer af löndum á lífskjaralista SÞ (HDI) yfir mannlega þróun.
HDI - Lífskjaralisti SþHungur
Hlutfall íbúa sem eru vannærðir
1,0
Hlutfall vannærðra íbúa Bangladess
Heilsa
Drykkjarvatn
Hlutfall íbúa sem hafa aðgang að hreinu drykkjarvatni
5,9
af hverjum 10 íbúum hafa aðgang að hreinu drykkjarvatni Bangladess
Bóluefni
Hlutfall barna sem eru bólusett fyrir mislingum
9,7
af hverjum 10 börnum eru bólusett fyrir mislingum Bangladess
Jafnrétti
Kynjamismunun
Kynjamismunun á sviðum heilsu, aðkomu að mikilvægum ákvarðanatökum og atvinnuþátttöku.
0,530
GII-vísitala í Bangladess
Loftslag
Vistfræðileg fótspor
0,5
jarðarkúlur Bangladess
Ef hver einasta manneskja á jörðinni ætti að hafa sömu neyslu og meðalmannfjöldi í Bangladess, þá þyrftum við 0,5 jarðar.
Vistfræðileg fótsporCO2-losun
Fjöldi tonna koltvísýrings sem hver íbúi losar
0,51
fjöldi tonna af koltvísýringi sem hver íbúi losar Bangladess
Mannfjöldi
Íbúar
Fólksfjöldi Bangladess
Fæðingartíðni
Meðalfjöldi barna sem hver kona eignast
1,9
Fæðingartíðni Bangladess
Barnadauði
Meðalfjöldi barna sem deyja áður en þau ná fimm ára aldri, miðað við hver 1000 fædd börn
27
af hverjum 1000 börnum sem fæðast Bangladess
Menntun
Læsi og skrifleg færni
Hlutfall íbúa, 15 ára og eldri, sem eru læs og skrifandi
7,5
af hverjum 10 íbúum yfir 15 ára eru læs og skrifandi Bangladess