Fáni

Helstu tölur og staðreyndir

Höfuðborg: Pyongyang
Þjóðernishópar: Næstum eingöngu Kóreubúar, nokkrir Japanir
Túngumál: Kóreska
Trúarbrögð: Trúleisi (opinbert), kóreskur sjamanismi, Cheondogyo, annað
Stjórnarform: Kommúnísk einræðisstjórn

Landafræði

Um það bil 80 prósent af landsvæði Norður-Kóreu er fjalllendi. Í landinu er meginlands- og monsúnloftslag, með köldum vetrum og heitum sumrum. Landið er ríkt af náttúruauðlindum, sérstaklega kolum og járnmálmi, en mikill iðnaður hefur leitt til mengunar jarðar og drykkjarvatns. Þörfin fyrir eldivið hefur leitt til þess að skógur á láglendinu er meira og minna eyddur, þrátt fyrir að landið hafi kerfisbundið unnið að skógrækt frá því á miðjum sjötta áratugnum. Í kjölfar skógareyðingarinnar er jarðvegseyðing orðin að alvarlegu vandamáli.

Saga

Saga Kóreu einkennist af því að landið liggur á milli Kína og Japan. Í mörg árhundruð hafði Kína mest áhrif á landið, en frá lokum 19. aldar tóku Japanir við. Japanir gerðu landið að nýlendu sinni frá árinu 1895 fram að seinni heimsstyrjöldinni. Eftir ósigur Japana í stríðinu var Kóreu skipt í tvö svæði, sem upphaflega átti að vera tímabundið. Norðurhluta svæðisins var stjórnað af Sovétríkjunum en suðurhlutanum af Bandaríkjunum. Ríkisstjórnum sem voru erkifjendur var komið á, sinni í hvorum hluta landsins. Árið 1948 lýsti Suður-Kórea yfir sjálfstæði sínu og í kjölfarið gerði Norður-Kórea slíkt hið sama. Bandaríkin og Sovétríkin drógu sig út, en hinir síðarnefndu létu eftir sig vel skipulagðan norður-kóreskan her. Kóreustríðið braust út árið 1950, eftir að Norður-Kórea gerði árás á Suður-Kóreu. Norður-Kórea var studd af Kína en Bandaríkin og meirihluti aðildarlanda SÞ héldu með Suður-Kóreu. Þegar stríðinu lauk, að þremur árum liðnum, voru landamærin óbreytt. Friðarsamkomulag á milli ríkjanna tveggja hefur ekki enn verið undirritað. Enn er um tíu milljónum ættingja neitað um að hittast vegna þess að enginn fær leyfi til að fara yfir landamærin.

Vistfræðileg fótspor

7

0,7

jarðarkúlur Norður-Kórea

Ef hver einasta manneskja á jörðinni ætti að hafa sömu neyslu og meðalmannfjöldi í Norður-Kórea, þá þyrftum við 0,7 jarðar.

Vistfræðileg fótspor

Samfélag og stjórnmál

Norður-Kórea er kommúnískt ríki með lokuðu alræðisstjórnarfari. Leiðtogi þess í dag er Kim Jong Il „Kæri leiðtogi“ sem tók við af föður sínum Kim Il Sung „Stóra leiðtoga“ árið 1994. Miklum áróðri er haldið uppi af ríkisstjórninni, auk þess sem gróf brot á mannréttindum viðgangast í landinu. Norður-Kórea, með sinn milljón manna her, er talið vera það land í heiminum sem er með stærstan her miðað við íbúafjölda. Herþjónusta er frá þremur til tíu ára. Norður-Kórea hefur einnig lagt mikið í að þróa bæði efna- og lífefnavopn, auk kjarnorkuvopna. Vopnaeftirlitsmönnum frá Alþjóðakjarnorkumálastofnuninni var vísað úr landi árið 1994 og alþjóðasamfélagið þrýstir nú á að kjarnorkuvopnaáætlun Norður-Kóreu verði stöðvuð. Norður-kóreska ríkisstjórnin hefur verið gagnrýnd fyrir að láta vopnin ganga fyrir íbúum landsins. Frá því á miðjum tíunda áratugnum hefur landið verið háð erlendri aðstoð til að fæða íbúana og fær í dag mesta matvælaaðstoð af öllum löndum heims.

Hagkerfi og viðskipti

Efnahagskerfi Norður-Kóreu er skipulagt að stalínískri fyrirmynd og stjórnar ríkið meira en 90 prósentum atvinnulífsins. Efnahagskerfi landsins er það mest miðstýrðasta og einangraðasta allra slíkra kerfa í heiminum. 95 prósent allrar vöruframleiðslu í landinu kemur frá iðnaði í ríkiseigu og landbúnaður er skipulagður á stórum samyrkjubúum. Norður-Kórea flytur út tekstíl, málm og landbúnaðarvörur. Vegna þess að landið hefur alltaf einblínt á að vera sjálfbært eru bæði útflutningur og innflutningur lítill. Upplausn Sovétríkjanna hafði mikil áhrif á landið. Sovétríkin voru mikilvægasti viðskiptafélagi landsins og sá Norður-Kóreu þar að auki fyrir ódýrri olíu. Orkuskortur er í dag stórt vandamál í landinu og er ein af aðal ástæðum þess að iðnaðurinn frá því 1990 hefur einungis gengið með helmings afköstum.

Tölfræði

Á þessari síðu er gildi fyrir landið Norður-Kórea fyrir allar mælistikur (frá því ári sem síðast barst). Þú getur auðveldlega borið þessi gildi saman við gildi frá öðru ríki. Sjá vísir

Atvinna

Atvinnuleysi

Hlutfall þeirra sem geta unnið en hafa ekki vinnu.

7 10 10 10 10 10 10 10 10 10

0,3

af hverjum 10 sem geta unnið eru atvinnulausir Norður-Kórea

Atvinnuleysi

Fátækt

Verg landsframleiðsla (VLF) á mann

Hér hefur landsframleiðslu verið skipt jafnt milli íbúa landanna og leiðrétt fyrir kaupmætti

Tölfræði um VLF í PPP

Lífskjör

Norður-Kórea er númer af löndum á lífskjaralista SÞ (HDI) yfir mannlega þróun.

HDI - Lífskjaralisti Sþ

Hungur

Hlutfall íbúa sem eru vannærðir

0 0 0 0 8 10 10 10 10 10

4,2

Hlutfall vannærðra íbúa Norður-Kórea

Tölfræði - vannæring

Heilsa

Drykkjarvatn

Hlutfall íbúa sem hafa aðgang að hreinu drykkjarvatni

10 10 10 10 10 10 7 0 0 0

6,7

af hverjum 10 íbúum hafa aðgang að hreinu drykkjarvatni Norður-Kórea

Tölfræði um drykkjarvatn

Bóluefni

Hlutfall barna sem eru bólusett fyrir mislingum

10 10 10 10 2 0 0 0 0 0

4,2

af hverjum 10 börnum eru bólusett fyrir mislingum Norður-Kórea

Tölfræði um bólusetningar gegn mislingum

Jafnrétti

Kynjamismunun

Kynjamismunun á sviðum heilsu, aðkomu að mikilvægum ákvarðanatökum og atvinnuþátttöku.

GII - vísitala um kynjamismunun

Loftslag

Vistfræðileg fótspor

7

0,7

jarðarkúlur Norður-Kórea

Ef hver einasta manneskja á jörðinni ætti að hafa sömu neyslu og meðalmannfjöldi í Norður-Kórea, þá þyrftum við 0,7 jarðar.

Vistfræðileg fótspor

CO2-losun

Fjöldi tonna koltvísýrings sem hver íbúi losar

10 10 0

2,03

fjöldi tonna af koltvísýringi sem hver íbúi losar Norður-Kórea

Tölfræði um losun koltvísýrings á íbúa

Mannfjöldi

Íbúar

26 160 821

Fólksfjöldi Norður-Kórea

Fólksfjöldi

Fæðingartíðni

Meðalfjöldi barna sem hver kona eignast

10 8

1,8

Fæðingartíðni Norður-Kórea

Fæðingartíðni

Barnadauði

Meðalfjöldi barna sem deyja áður en þau ná fimm ára aldri, miðað við hver 1000 fædd börn

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

15

af hverjum 1000 börnum sem fæðast Norður-Kórea

Barnadauði

Menntun

Læsi og skrifleg færni

Hlutfall íbúa, 15 ára og eldri, sem eru læs og skrifandi

10 10 10 10 10 10 10 10 10 10

10,0

af hverjum 10 íbúum yfir 15 ára eru læs og skrifandi Norður-Kórea

Tölfræði um ólæsi

Kort af Norður-Kórea