Fáni

Helstu tölur og staðreyndir

Höfuðborg: Noukachott
Þjóðernishópar: Máritanískir og aðrir af afrískum uppruna
Tungumál: Arabíska, pulaar, soninke, wolof, franska, hassaniya
Trúarbrögð: Íslam
Íbúafjöldi: 4 862 989 (2023)
Stjórnarform: Lýðveldi
Svæði: 1 030 700 km²
Stjórnarform: Lýðveldi
Gjaldmiðill: Ouguiya
Verg landsframleiðsla á hvern íbúa: 6 424 PPP$
Þjóðhátíðardagur: 28. nóvember

Landafræði

Í Máritaníu eru fá fjöll, landið er þurrt og að mestu eyðimörk. Sahara-eyðimörkin nær yfir tvo þriðju hluta landsins, þar rignir næstum aldrei og einungis stöku runnar þrífast þar. Svæðið er mjög dreifbýlt og er hitastig mjög breytilegt, frá núll gráðum á nóttunni upp í 50 gráður á daginn. Í sunnanverðu landinu er Sahel-eyðimörkin og Senegal-fljótið. Þau svæði eru lítið eitt frjórri en eyðimerkurnar í norðri. Meðfram langri strandlengju landsins er loftslagið tempraðra, en þar er einnig mjög lítil úrkoma og svæðið er mjög dreifbýlt. Stærsta umhverfisvandamál Máritaníu, frá því á þurrkatímabilunum á sjöunda og áttunda áratugnum, hefur verið eyðimerkurmyndun sem leggur undir sig sífellt fleiri frjósöm svæði. Stjórnlítið skógarhögg þeirra fáu trjáa sem eftir eru leiðir til þess að jarðvegurinn er rýr og fýkur burt. Skortur á aðgangi að hreinu vatni er einnig vandamál í landinu, bæði vegna skorts á úrkomu, ófullkominnar fráveitu og mengunar frá iðnaði.

Saga

Fyrir um það bil 3500 árum var Sahara-eyðimörkin frjósöm slétta með ríku dýra- og plöntulífi og dreifðri byggð. Um það bil 200 e.Kr. hófu Berbar frá Norður-Afríku að koma sér fyrir á svæðinu. Suðurhluta þess, sem í dag er Máritanía, var frá því á níundu öld stjórnað af keisurum í Malí og Gana, en norðurhéruðin voru hluti af hinu múslímska Almoravid-ríki. Á 16. öld lögðu marokkóskar hersveitir undir sig stóran hluta landsins, innleiddu arabíska tungumálið, menningu og aðferðir til að skipuleggja samfélagið. Á svipuðum tíma hófu valdamikil evrópsk lönd að koma fyrir viðskiptamiðstöðvum meðfram allri strönd Vestur-Afríku. Á meðan á Vínarráðstefnunni stóð árið 1815 fékk Frakkland fullt vald yfir ströndinni þar sem í dag er Máritanía og Senegal. Máritanía varð hluti af hinu franska vestur-afríska sambandi AOF árið 1920 og fékk sjálfstæði árið 1960. Árið 1975 réðst Máritanía inn í Vestur-Sahara til að hindra að Marokkó gæti fært út landsvæði sín til suðurs. Eftir langvinn átök gegn frelsishreyfingunni Polisario í Vestur-Sahara, og valdaráni árið 1978, dró landið sig út úr Vestur-Sahara. Næstu áratugi þar á eftir, fram að valdaráni árið 2005, var landinu stjórnað af ólýðræðislegum ríkisstjórnum.

Samfélag og stjórnmál

Á áratugunum eftir sjálfstæði var PPM flokkur forsetans Moktar Ould Daddahs eini leyfði stjórnmálaflokkurinn. Þegar Daddah var steypt af stóli árið 1978 hét hershöfðinginn því að innleiða lýðræði. Aðrir stjórnmálaflokkar voru ekki leyfðir fyrr en árið 1991 og fyrstu lýðræðislegu kosningarnar voru ekki haldnar fyrr en árið 2007. Máritanísk stjórnmál eru mjög persónumiðuð og snúast lítið um það hvaða flokki hver stjórnmálamaður tilheyrir – mun mikilvægara er að vita úr hvaða þjóðernishópi hann kemur. Máritanía skiptist á milli araba í norðri og Afríkumanna suðri. Í gegnum árin hafa arabarnir níðst á öðrum þjóðernishópum í suðri og hafa haldið þeim í þrældómi í nokkrar aldir. Þrældómur er enn almennur á mörgum svæðum, þrátt fyrir að ríkisstjórnin hafi lagt bann við slíku árið 1981. Landið er vanþróað og íbúarnir bera ekki traust til stjórnmálamannanna eftir margra áratuga ólýðræðislega stjórn. Undanfarin ár hefur ríkisstjórnin barist hart gegn íslömskum hópum og hafa margar alþjóðastofnanir gagnrýnt ríkisstjórnina fyrir gróf mannréttindabrot. Sífellt fleiri Vestur-Afríkubúar fara til hafnarbæjarins Nouadhibou í norðri til að komast til Kanaríeyja í litlum, lélegum bátum og árlega deyja mörg hundruð manns á leiðinni.

Hagkerfi og viðskipti

Máritanía er mjög fátækt land og hefur stærstur hluti íbúanna lifibrauð sitt af einföldum landbúnaði. Mikilvægustu auðlindir landsins eru auðug fiskimið með fram ströndinni og mikið er af járni í öllu landinu. Léleg efnahagsstjórn og miklir þurrkar áratugum saman hefur leitt til þess að landið hefur neyðst til að taka stór lán og eru erlendar skuldir Máritaníu í dag mjög háar. Frá því á níunda áratug síðustu aldar hefur landið tekið þátt í umbótaverkefnum í samvinnu við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn. Mikill hluti iðnaðar, sem áður var í ríkiseigu, hefur verið einkavæddur. Þrátt fyrir að skuldir landsins hafi minnkað er Máritanía háð erlendri aðstoð. Erlend olíufyrirtæki eru farin að sýna áhuga á mögulegum olíubirgðum með fram strandlengjunni og hafa hafið framleiðslu á mörgum sviðum. Árið 2006 hóf landið í fyrsta sinn útflutning á olíu, gulli og kopar sem leiddi til þess að verg landsframleiðsla jókst um næstum því 12 prósent á einu ári.