Botsvana

Síðast uppfært: 09.04.2015

Botsvana er stöðugasta lýðræðisríki Afríku. Landið líður þó fyrir að fjölmargir íbúar landsins eru eyðnismitaðir.

Fáni

Efnisyfirlit

Helstu tölur og staðreyndir

Höfuðborg:	Gaborone
Þjóðernishópar:	Tswana/setswana 79%, kalanga 11%, basarwa 3%, aðrir 7%
Tungumál:	Setswana, kalanga, sekgalagadi, enska, annað (2001)
Trúarbrögð:	Kristnir 71.6%, badimo 6%, aðrir/ekkert/óskilgreint 22.4% (2001)
Íbúafjöldi:	2 675 352 (2023)
Stjórnarform:	Þingræði
Landsvæði:	581 730 km2
Verg landsframleiðsla á hvern íbúa:	18 323 PPP$
Þjóðhátíðardagur:	30. september

Landafræði

Botsvana er á suður-afrísku hásléttunni í 1100 metra hæð yfir sjávarmáli. Stórir hlutar landsins eru eyðimerkur, þekktust þeirra er Kalahari-eyðimörkin sem nær yfir um þriðjung landsvæðis í Botsvana. Jarðvegurinn er ekki sérlega frjósamur og aðalvatnsæðin kemur frá stóru fenjasvæðunum, sem kallast Okavango-fenin. Í Botsvana er fjölskrúðugt dýralíf og þar er trúlega að finna mestan fjölda dýra sem halda sig á savannagresjum í Afríku. Stór landsvæði eru friðuð sem þjóðgarðar og er fjöldi gesta í garðana takmarkaður til að vernda umhverfið. Botswana er eitt af fyrstu löndunum sem leyfir fílaveiðar til að halda stofninum í skefjum. Eitt af helstu umhverfisvandamálunum eru eyðimerkurmyndun og ofbeit, ásamt skorti á hreinu vatni.

Saga

Á 19. öld einkenndist ástandið í Botsvana af innbyrðis stríðum á milli ólíkra ættbálka. Stofnun ólíkra nýlendna á svæðinu, samhliða miklum fjölda innflytjenda, hefur valdið vaxandi spennu í landinu. Árið 1876 bað konungur Botsvana um breska vernd gegn innrás frá íbúum Transvaal í Suður-Afríku. Bretar höfðu ekki áhuga á að veita þessa vernd en stofnuðu þess í stað, til að vernda sína hagsmuni, breskt verndarsvæði sem þeir kölluðu Bechuanaland (Botsvana). Botsvana varð sjálfstætt ríki árið 1966 og var lýðræði tekið þá upp.

Vistfræðileg fótspor

1,4

jarðarkúlur Botsvana

Ef hver einasta manneskja á jörðinni ætti að hafa sömu neyslu og meðalmannfjöldi í Botsvana, þá þyrftum við 1,4 jarðar.

Vistfræðileg fótspor

Samfélag og stjórnmál

Íbúar Botsvana hafa upplifað bæði valdarán og ofsafengnar uppreisnir eftir að landið fékk sjálfstæði. Landið er þó eitt af stjórnarfarslega stöðugustu ríkjum í Afríku. Botswana Democratic Party (BDP) hefur verið við völd frá sjálfstæði 1966 og einnig farið með forsetavaldið. Síðastliðin ár hefur þó stuðningsmönnum nokkurra litlu stjórnarandstöðuflokkanna fjölgað, sérstaklega í borgunum.
Þrátt fyrir að landsframleiðsla í Botsvana sé tiltölulega há á hvern íbúa ríkir þar fátækt og atvinnuleysi. Enn fremur er talið að um þriðjungur íbúanna sé eyðnismitaður og samkvæmt SÞ eru lífslíkur karla áætlaðar 36 ár og kvenna 37 ár. Stjórnvöld hafa hrundið af stað herferð gegn sjúkdómnum og hét Mogae forseti því eftir kosningarnar 2004 að árið 2016 yrði Botsvana eyðnifrítt.

Lífskjör

100 / 169

HDI-lífskjör Botsvana

Botsvana er númer 100 af 169 löndum á lífskjaralista SÞ (HDI) yfir mannlega þróun.

HDI - Lífskjaralisti Sþ

Hagkerfi og viðskipti

Botsvana er stærsti framleiðandi demanta til skartgripagerðar í heiminum. Landið hefur horfið frá því að vera fátækt land á miðjum sjöunda áratug síðustu alda til þess að vera í dag eitt af þróuðustu löndum Afríku. Þessa velgengni má fyrst og fremst þakka útflutningi á demöntum. Landbúnaður er einnig mikilvægur og vinnur um helmingur íbúa landsins innan hans. Landbúnaður er hins vegar algjörlega háður aðgangi að evrópskum mörkuðum til að afla fjár. Eyðnifaraldurinn mun hafa áhrif á efnahag landsins, og er hann sagður ein af aðalástæðum fyrir því að halli var á fjárlögum þegar árið 2005. Botsvana hefur hvorki tekið lán frá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum né Alþjóðabankanum heldur hafa landsmenn byggt upp sinn efnahag á eigin spýtur.

Tölfræði

Á þessari síðu er gildi fyrir landið Botsvana fyrir allar mælistikur (frá því ári sem síðast barst). Þú getur auðveldlega borið þessi gildi saman við gildi frá öðru ríki. Sjá vísir