Fáni

Helstu tölur og staðreyndir

Höfuðborg: Addis Abeba
Þjóðernishópar: Oromo 32.1%, amara 30.1%, tigraway 6.2%, Sómalar 5.9%, guragie 4.3%, sidama 3.5%, welaita 2.4%, aðrir 15.4% (1994)
Túngumál: Amarigna, oromigna, tigrigna, somaligna, guaragigna, sidamigna, hadiyigna, enska
Trúarbrögð: Kristnir 60.8%, múslímar 32.8%,hefðbundin trúarbrögð 4.6%, aðrir/óskilgreint/ekkert 1.8% (1994)
Íbúafjöldi: 110 871 031 (2021)
Stórnarform: Sambandslýðveldi
Svæði: 1 104 300 km2
Verg landsframleiðsla á hvern íbúa: 2 812 PPP$
Nationaldag: 28. maj

Landafræði

Eþíópía er fátækt landbúnaðarland með háum fjallasléttum og djúpum dölum. Á svæðinu eru nokkur virk eldfjöll. Hálendið, sem er meirihluti landsins, er að mestu myndað úr hraunum. Í fjöllunum er svalt loftslag, að öðru leyti er heitt í Eþíópíu og loftslagið er heittemprað. Úrkomumagnið er breytilegt frá ári til árs, nokkur svæði Eþíópíu eru mjög viðkvæm fyrir þurrkum. Íbúar Eþíópíu búa við þurrka með jöfnu millibili, sem hefur í för með sér hungursneyð þegar uppskera bregst. Afleiðing ofbeitar og skógarhöggs er jarðvegseyðing, sem er stórt vandamál, auk skorts á vatni.

Saga

Eþíópía var hernumin af Ítölum á árunum 1936 til 1941, og í bandalagi með Erítreu frá 1952. Í valdaráni árið 1974 var konungi landsins steypt af stóli og herforingjastjórn sem studd var af Sovétríkjunum og Kúbu lýsti yfir sósíalísku lýðveldi í Eþíópíu. Stuttu seinna komst hinn hataði Mengista til valda. Árið 1991 tókst erítresku frelsishreyfingunni EPLF og eþíópísku uppreisnarhreyfingunni EPRDM í sameiningu að fella veldi Mengistus. Sem liður í samkomulagi milli uppreisnarmannanna var lýst yfir sjálfstæði Erítreu árið 1993. Þó tókst ekki að fastsetja landamærin á milli landanna tveggja, sem átti eftir að reynast örlagaríkt. Ósamkomulagið um landamærin á milli Eþíópíu og Erítreu kostaði 80.000 manns lífið á árunum frá 1998 til 2000 í átökum sem standa enn yfir. Málið er í sjálfheldu vegna þess að bæði löndin gera kröfu til lítils fjallasvæðis, og trúlega einnig vegna þess að Eþíópía vill fá aðgang að hafi. Eftir sjálfstæði Erítreu nær Eþíópía hvergi að sjó.

Vistfræðileg fótspor

Ef hver einasta manneskja á jörðinni ætti að hafa sömu neyslu og meðalmannfjöldi í Eþíópía, þá þyrftum við jarðar.

Vistfræðileg fótspor

Samfélag og stjórnmál

Nýja stjórnarskráin frá árinu 1995 gerði Eþíópíu að ættflokkalýðveldi og ættbálkar hafa rétt á að slíta sig frá landinu. Ýmsir telja að þessi tegund stjórnmála hafi leitt til vaxandi spennu á milli ólíkra þjóðernishópa undanfarin ár. Margir eru nú hræddir um að spennan muni skipta Eþíópíu upp í mörg minni ríki.

Lífskjör

Eþíópía er númer 156 af 169 löndum á lífskjaralista SÞ (HDI) yfir mannlega þróun.

HDI - Lífskjaralisti Sþ

Hagkerfi og viðskipti

Þrátt fyrir að Eþíópía búi yfir stærstu og ríkustu auðlindum í Afríku, er það einnig eitt af vanþróuðustu löndum heims. Stjórnmálaástand í landinu hefur komið í veg fyrir uppbyggingu. Þetta hefur verið slæmt fyrir landbúnaðinn auk þess sem þetta hefur valdið því að erfitt hefur reynst að vinna úr miklum hráefnaauðlindum landsins. Næstum helmingur af vergri landsframleiðslu Eþíópíu eru tekjur af landbúnaði, þar af er kaffi mikilvægasta útflutningsvaran. Að auki framleiðir og flytur landið út bómull, sykurreyr og hina mildu eiturlyfjaplöntu „khat“. Vegna mikilvægis landbúnaðar fyrir hagkerfi Eþíópíu er landið sérstaklega berskjaldað fyrir þurrkatímum sem oft herja á landið. Eþíópía er í dag háð aðstoð og lánum frá Vesturlöndum. Árið 2002 samsvaraði heildar þróunarskuld landsins 2/3 af vergri landsframleiðslu. Jafnvel þó að þróunaraðstoð frá mörgum vestrænum löndum hafi aukist hafa stríð, þurrkar og innanríkisátök gert efnahagsvexti erfitt um vik.

Tölfræði

Á þessari síðu er gildi fyrir landið Eþíópía fyrir allar mælistikur (frá því ári sem síðast barst). Þú getur auðveldlega borið þessi gildi saman við gildi frá öðru ríki. Sjá vísir

Atvinna

Atvinnuleysi

Hlutfall þeirra sem geta unnið en hafa ekki vinnu.

Atvinnuleysi

Fátækt

Verg landsframleiðsla (VLF) á mann

Hér hefur landsframleiðslu verið skipt jafnt milli íbúa landanna og leiðrétt fyrir kaupmætti

Tölfræði um VLF í PPP

Lífskjör

Eþíópía er númer 156 af 169 löndum á lífskjaralista SÞ (HDI) yfir mannlega þróun.

HDI - Lífskjaralisti Sþ

Hungur

Hlutfall íbúa sem eru vannærðir

Tölfræði - vannæring

Heilsa

Drykkjarvatn

Hlutfall íbúa sem hafa aðgang að hreinu drykkjarvatni

Tölfræði um drykkjarvatn

Bóluefni

Hlutfall barna sem eru bólusett fyrir mislingum

Tölfræði um bólusetningar gegn mislingum

Jafnrétti

Kynjamismunun

Kynjamismunun á sviðum heilsu, aðkomu að mikilvægum ákvarðanatökum og atvinnuþátttöku.

GII - vísitala um kynjamismunun

Loftslag

Vistfræðileg fótspor

Ef hver einasta manneskja á jörðinni ætti að hafa sömu neyslu og meðalmannfjöldi í Eþíópía, þá þyrftum við jarðar.

Vistfræðileg fótspor

CO2-losun

Fjöldi tonna koltvísýrings sem hver íbúi losar

Tölfræði um losun koltvísýrings á íbúa

Mannfjöldi

Íbúar

Fólksfjöldi

Fæðingartíðni

Meðalfjöldi barna sem hver kona eignast

Fæðingartíðni

Barnadauði

Meðalfjöldi barna sem deyja áður en þau ná fimm ára aldri, miðað við hver 1000 fædd börn

Barnadauði

Menntun

Læsi og skrifleg færni

Hlutfall íbúa, 15 ára og eldri, sem eru læs og skrifandi

Tölfræði um ólæsi

Kort af Eþíópía