Fáni

Helstu tölur og staðreyndir

Höfuðborg: Seúl
Þjóðernishópar: Kóreumenn
Túngumál: Kóreska
Túarbrögð: Kristnir 26.3%, búddistarr 23.2%, aðrir/óþekkt 50.6% (1995)
Sjórnarform: Lýðveldi
Verg landsframleiðsla á hvern íbúa: 50 070 PPP$

Landafræði

Suður-Kórea er á sunnanverðum Kóreuskaganum. 85 prósent landsins eru fjöll. Meðfram austur ströndinni eru brött fjöll en í vestri, á grunnsævi Gulahafs, eru margar eyjar og náttúrulegar hafnir. Í landinu er monsúnloftslag, með köldum vetrum og heitum sumrum. Hitabeltisstormar eru tíðir. Skógarhögg hefur verið mikið stundað í Suður-Kóreu undanfarin ár, sem hefur leitt til þess að upprunalegir skógar eru nánast horfnir. Súrt regn, ofveiði, mengað vatn vegna úrgangs frá verksmiðjum og loftmengun í stærstu borgunum eru einnig umhverfisvandamál.

Saga

Saga Kóreu einkennist af legu landsins á milli Kína og Japan. Öldum saman hafði Kína mikil áhrif á Kóreuskaganum, en í lok nítjándu aldar tóku Japanir við. Landið var japönsk nýlenda frá 1895 og fram að seinni heimsstyrjöldinni. Eftir ósigur Japana í stríðinu var Kóreu skipt í tvö svæði og átti skiptingin aðeins að vera tímabundin. Norðurhlutanum var stjórnað af Sovétríkjunum, en suðurhlutanum af Bandaríkjunum. Ríkisstjórnir sem voru erkióvinir voru myndaðar á hvoru svæði. Árið 1948 var lýst yfir sjálfstæði Suður- og Norður-Kóreu. Bandaríkin og Sovétríkin drógu sig í kjölfarið út úr löndunum. Kóreustríðið braust út árið 1950, eftir árás frá Norður-Kóreu. Á meðan Bandaríkin og flest aðildarlönd SÞ studdu Suður-Kóreu, var Norður-Kórea studd af Kína og Sovétríkjunum. Þegar stríðinu lauk þremur árum seinna, voru landamærin svo til óbreytt. Friðarsamkomulag á milli ríkjanna er þó enn óundirritað og landamærin lokuð. Í byrjun fimmta áratugarins tók Park Chung Hee við völdum þegar herinn gerði uppreisn. Lýðræðisleg réttindi voru takmörkuð og fyrst árið 1988 þvinguðu mótmælendur fram lög sem formlega tryggja mannréttindi.

Vistfræðileg fótspor

9 9 9 7

3,7

jarðarkúlur Suður-Kórea

Ef hver einasta manneskja á jörðinni ætti að hafa sömu neyslu og meðalmannfjöldi í Suður-Kórea, þá þyrftum við 3,7 jarðar.

Vistfræðileg fótspor

Samfélag og stjórnmál

Utanríkisstefna Suður-Kóreu mótast mjög af stirðu sambandi við Norður-Kóreu. Bæði löndin óska þess að sameinast, en hafa eins og stendur ekki náð að koma sér saman um hvernig það gæti orðið. Suður-Kóreumenn hræðast að verða aftur fyrir árás frá Norður-Kóreu og er eftirlit á landamærum ríkjanna tveggja með því mesta sem gerist í heiminum. Hið kalda viðmót Suður-Kóreu gagnvart nágranna sínum í norðri hefur tekið breytingum frá því að Kim Dea Jung var kjörinn forseti árið 1998. Hann hleypti af stokkunum svokallaðri „sólskinsstefnu”, sem felur í sér að Suður-Kórea veitir nágrannalandi sínu efnahags- og mannúðaraðstoð án skilyrða. Hvort þessi stefna beri árangur eru skiptar skoðanir um, en Norður-Kórea hefur undanfarið nýtt stærstan hluta hennar í umfangsmikið endurvopnunarverkefni. Síðastliðin ár hefur íhaldsflokkurinn verið við stjórnvölinn. Árið 2012 vann frambjóðandi þeirra, Park Geun Hye, forsetakosningarnar. Park Geun Hye er dóttir Park Chung Hee, fyrrum einræðisherra. Hún hefur gefið út að aukin samskipti við Norður-Kóreu séu eitt af áherslumálum hennar. Bandaríkin gegna mikilvægu hlutverki í Suður-Kóreu, bæði efnahags- og stjórnmálalega. Enn eru margir bandarískir hermenn á landamærasvæðinu, en áætlað er að þeir yfirgefi svæðið í nánustu framtíð.

Lífskjör

18

16 / 169

HDI-lífskjör Suður-Kórea

Suður-Kórea er númer 16 af 169 löndum á lífskjaralista SÞ (HDI) yfir mannlega þróun.

HDI - Lífskjaralisti Sþ

Tölfræði

Á þessari síðu er gildi fyrir landið Suður-Kórea fyrir allar mælistikur (frá því ári sem síðast barst). Þú getur auðveldlega borið þessi gildi saman við gildi frá öðru ríki. Sjá vísir

Atvinna

Atvinnuleysi

Hlutfall þeirra sem geta unnið en hafa ekki vinnu.

7 10 10 10 10 10 10 10 10 10

0,3

af hverjum 10 sem geta unnið eru atvinnulausir Suður-Kórea

Atvinnuleysi

Fátækt

Verg landsframleiðsla (VLF) á mann

Hér hefur landsframleiðslu verið skipt jafnt milli íbúa landanna og leiðrétt fyrir kaupmætti

13

50 070

VLF á hvern íbúa, sett fram í PPP-dollurum Suður-Kórea

Tölfræði um VLF í PPP

Lífskjör

18

16 / 169

HDI-lífskjör Suður-Kórea

Suður-Kórea er númer 16 af 169 löndum á lífskjaralista SÞ (HDI) yfir mannlega þróun.

HDI - Lífskjaralisti Sþ

Hungur

Hlutfall íbúa sem eru vannærðir

Tölfræði - vannæring

Heilsa

Drykkjarvatn

Hlutfall íbúa sem hafa aðgang að hreinu drykkjarvatni

10 10 10 10 10 10 10 10 10 9

9,9

af hverjum 10 íbúum hafa aðgang að hreinu drykkjarvatni Suður-Kórea

Tölfræði um drykkjarvatn

Bóluefni

Hlutfall barna sem eru bólusett fyrir mislingum

10 10 10 10 10 10 10 10 10 8

9,8

af hverjum 10 börnum eru bólusett fyrir mislingum Suður-Kórea

Tölfræði um bólusetningar gegn mislingum

Jafnrétti

Kynjamismunun

Kynjamismunun á sviðum heilsu, aðkomu að mikilvægum ákvarðanatökum og atvinnuþátttöku.

1

0,067

GII-vísitala í Suður-Kórea

GII - vísitala um kynjamismunun

Loftslag

Vistfræðileg fótspor

9 9 9 7

3,7

jarðarkúlur Suður-Kórea

Ef hver einasta manneskja á jörðinni ætti að hafa sömu neyslu og meðalmannfjöldi í Suður-Kórea, þá þyrftum við 3,7 jarðar.

Vistfræðileg fótspor

CO2-losun

Fjöldi tonna koltvísýrings sem hver íbúi losar

10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10

10,99

fjöldi tonna af koltvísýringi sem hver íbúi losar Suður-Kórea

Tölfræði um losun koltvísýrings á íbúa

Mannfjöldi

Íbúar

51 784 059

Fólksfjöldi Suður-Kórea

Fólksfjöldi

Fæðingartíðni

Meðalfjöldi barna sem hver kona eignast

9

0,9

Fæðingartíðni Suður-Kórea

Fæðingartíðni

Barnadauði

Meðalfjöldi barna sem deyja áður en þau ná fimm ára aldri, miðað við hver 1000 fædd börn

1 2 3

3

af hverjum 1000 börnum sem fæðast Suður-Kórea

Barnadauði

Menntun

Læsi og skrifleg færni

Hlutfall íbúa, 15 ára og eldri, sem eru læs og skrifandi

10 10 10 10 10 10 10 10 10 9

9,9

af hverjum 10 íbúum yfir 15 ára eru læs og skrifandi Suður-Kórea

Tölfræði um ólæsi

Kort af Suður-Kórea